Нәтижелер: 2019 жылы қазақстандық мазмұн үшін не есте қалады

2019 жылды еліміздің мұнай-газ жобаларында қазақстандық қамтуды дамытуда серпінді жыл деп атауға болады. Жер қойнауын пайдаланушылар отандық бизнеске өз компаниялары мен мамандарының дамуын жоспарлауды ұсына отырып, сатып алу жоспарларын жариялады. 2020 жылы өндірісті оқшаулауға үлкен үміт артылып отыр.

1. Экономикалық және Индустриялық аймақтар туралы заң қабылданды

Биылғы жылы Қазақстанда «Арнайы экономикалық және индустриялық аймақтар туралы» ҚР жаңа Заңы қабылданды, ол қазақстандық және шетелдік компанияларды Қазақстанда өндіріс құруға инвестициялауға итермелеуі тиіс.

2. Теңіздегі жаппай төбелес және шетелдіктерді әкелуге арналған квотаны «қысқарту»

29 шілдеде «Теңіз» вахталық кентінде CCEP компаниясының қазақстандық және шетелдік жұмысшылары арасында жанжал болды. 40-тан астам адам жарақат алды. «Қазір біз келесі жылға квота құрудамыз, біз үкіметке осы квотаны екі есеге қысқартуды ұсынбақпыз, төртінші санат, яғни жұмысшы мамандықтар бойынша шетелдік мамандарды тарту жөніндегі талаптарды күшейткіміз келеді», — деп мәлімдеді Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Біржан Нұрымбетов жанжалдан кейін.

3. Total және NCOC алғаш рет «Дунга» кен орнының сатып алу жоспарын жариялады

«Total E&P Dunga GmbH» операторы алғаш рет 2019 жылы «Дунга» кен орны үшін сатып алуды жоспарлап отырған тауарлар, жұмыстар мен қызметтердің тізімін ресми түрде жариялады. Естеріңізге сала кетейік, «Дунга» кен орны 2000 жылы сынамалы пайдалануға берілді. 2004-2006 жылдар аралығында кен орны Көлденең және тік ұңғымаларды бұрғылаумен тәжірибелік-өнеркәсіптік игеру жобасы шеңберінде игерілген.

4. NCOC N. V. Қаламқас-теңіз кен орнын игеруден бас тартты

North Caspian Operating Company N. V. (NCOC N.V.) Каспий қайраңындағы «Қаламқас-теңіз» кен орнын игеруден бас тартты. Консорциум «Қаламқас-теңіз» кен орнын игеруді жалғастырмау туралы шешім қабылдады. Шешім жобаның күрделі экономикасына байланысты. Жаңа инвесторлар СК ӨБК шеңберінде емес, ҚР Салық кодексіне сәйкес жұмыс істейтін болады.

5. Жұмыс істеп тұрған кен орындарын дамыту және геологиялық барлау

Қазақстан мен Total Дунга кен орнын игерудің 3 фазасын жүзеге асыру туралы келісті, оның шеңберінде компаниялар шамамен $300 млн. инвестициялайтын болады. Сондай-ақ, «Қазмұнайгаз» және Eni Каспидегі Исатай және Абай блоктарын игеру туралы келісімге келді. Ал «ЛУКОЙЛ» ЖАҚ және ҚМГ Жеңіс блогында бірлесіп көмірсутектерді барлаумен айналысады.

6. Қашағанда жаңа газ өңдеу зауыты жоспарларында

Қазақстан Қарашығанақ кен орнындағы ГӨЗ құрылысынан конденсат өндіруді одан әрі ұлғайту үшін газды реинжекциялау қажеттігіне байланысты бас тартты. North Caspian Operating Company (NCOC) мұнай консорциумы Қашағанда құны 1 млрд доллар болатын газ өңдеу зауытын салу мүмкіндігін қарастыруда.

7. Теңізге инвестицияларды ұлғайту жөніндегі жоспарлар

Chevron Теңіз кен орнындағы Болашақ кеңейту жобасы – Сағалық қысымды кеңейту жобасының бюджетін (БКЖ – СҚКЖ) $37-дан $45,2 млрд-қа дейін (күтпеген шығындар жағдайында қосымша $1,3 млрд бірге) ұлғайту мүмкіндігі туралы хабарлады.

8. PetroCouncil жұмысының жандануы

«Атамекен» ҚР ҰКП мен «KAZENERGY» қауымдастығының қолдауымен құрылған Мұнай-газ саласындағы стратегиялық әріптестікті дамыту жөніндегі кеңес барлық мүдделі тараптар арасындағы іскерлік қарым-қатынасты жетілдіру бойынша белсенді жұмысын бастады. Сондай-ақ, Кеңес білім беру, коммуникациялық, қоғамдық салаларда жұмыс жүргізеді. Ірі жобаларда қазақстандық қамтудың өсуіне ықпал етеді. Және диалог алаңы ретінде өзін ұсынып отыр.

9. Нұрлан Ноғаев ҚР Энергетика министрі болып тағайындалды

Атырау облысының бұрынғы әкімі Нұрлан Ноғаев Қазақстан Республикасының Энергетика министрлігін басқарды, ал бұрынғы министр Қанат Бозымбаев Қазақстан Президентінің көмекшісі болып тағайындалды. Нұрлан Асқарұлы «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының атқарушы директоры болып жұмыс істеді, сондай-ақ Энергетика және минералды ресурстар министрлігінің Мұнай өнеркәсібі департаментін басқарды.

10. «Сарыарқа» магистральдық газ құбыры пайдалануға берілді

Қазақстанның елордасын, орталық және солтүстік өңірлерін газдандыруға арналған «Сарыарқа» магистральдық газ құбырының бірінші кезеңі пайдалануға берілді. Осы қыста алғашқылардың бірі болып газды Нұр-Сұлтан, Қарағанды, Теміртау, Жезқазған тұрғындары және газ құбыры трассасының бойында орналасқан 171 елді мекеннен шамамен 2,7 млн адам алады.

11. Мұнай және мұнай өнімдері экспортының өсуі

Қазақстан Тәжікстан, Ауғанстан және Өзбекстанға бензин экспортын ашты. Сондай-ақ, ҚР Армениямен, Беларусьпен және Қырғыз Республикасымен мұнай және мұнай өнімдерін жеткізу туралы келісімге қол қоюды жоспарлап отыр. Сонымен қатар, қазақстандық МӨЗ Еуропаға автомобиль бензинін жеткізуді бастады. Мәселен, «Атырау МӨЗ» ЖШС К5 экологиялық класты Аи-92 этилдендірілмеген бензинінің алғашқы партиясын еуропалық нарықтарға жөнелтуді бастады.

12. ҚР ЖЭК дамыту

Eni жаңартылатын энергия көздерінің жобаларына 1,4 млрд еуро бөлуді жоспарлап отыр, бұл ретте осы соманың 15%-ын (210 млн.) Қазақстандық жобаларға инвестиция құрап отыр. «Қазақстанның күн энергетикасын дамытуға әлеуеті бар, әсіресе елдің оңтүстігінде. Біз жаңа коммерциялық модельдер мен бизнес-бағыттарды барлағалы отырмыз. Бұл жел генераторлары, күн батареялары, сондай-ақ энергетиканың жаңа көздері, мысалы, геотермалды көздер», – деп хабарлады Eni өкілі.

13. Жаңа Экологиялық кодекстің жобасы ұсынылды

Парламент қарауына қоршаған ортаны қорғауға және тау-кен өндіру саласының жұмысын бақылауға бағытталған жаңа Экологиялық кодекс жобасы келіп түсті. Мұнай-газ саласы өкілдерінің пікірінше, жаңа кодексті қабылдау, кем дегенде, жер қойнауын пайдаланушылардың қосымша шығыстарына және қалдықтарды қайта өңдеу мен кәдеге жаратудың отандық жүйесін дамытуға алып келеді.