2004 жылдан бастап 2018 жылға дейінгі кезеңде North Caspian Operating Company (NCOC) қазақстандық тауарларды, жұмыстар мен қызметтерді сатып алуға $14,1 млрд жұмсады.

2019 жылдың бірінші жартысында консорциумның сатып алуларындағы жергілікті қамту үлесі $290 млн. құрады. Оның ішінде $9,7 млн.-ға жергілікті тауарлар, $178,2 млн.-ға жұмыстар, $102,5 млн.-ға қызметтер сатып алынды.

2006 жылдан бастап 2019 жылға дейінгі кезеңде NCOC жергілікті өндірушілерді қолдауға бағытталған жеткізушілерді жетілдіру бағдарламасы шеңберінде Американдық инженер-механиктер қоғамының (ASME) және Американдық мұнай институтының (API) – 8 жергілікті өндіруші стандарттарына сәйкес сәтті сертификаттады.

Атырауда өткен бірегей құрал-жабдықтарды өндірушілер форумында NCOC басқарушы директорының орынбасары Ермек Марабаев хабарлағандай, өндірісті оқшаулау стратегиясы аясында компания «Жергілікті қамту бойынша өзара түсіністік туралы меморандум» әзірлеп, көптеген құрал-жабдықтарды өндірушілермен белсенді жұмыс істеуде. Қазіргі уақытта жабдық өндірушілерімен 27 меморандумға қол қойылды.

NCOC өкілі тауарларды оқшаулаудың мысалы ретінде қазақстандық «Жігермұнайсервис» компаниясының ағымдағы жылдың мамыр айында Қашаған жобасында жүргізілген күрделі жөндеу үшін $5,6 млн сомасына 121 фракциялық цистернаны дайындауды атады. Сондай-ақ, «Бемер Арматурен Қазақстан» ЖШС күрделі жөндеу үшін диаметрі 3-тен 18 дюймге дейін 225 шар клапаны дайындалды. Келісім-шарт сомасы $2,6 млн. құрады. $135 млн. сомасына күрделі айналмалы жабдыққа сервистік қызмет көрсетуге тапсырысты KTR Ethos Energy компаниясы, Казтурборемонт және Ethos Energy бірлескен кәсіпорны алды.

Ермек Марабаевтың айтуынша, өндірісті оқшаулау үшін барлық тартылған тараптардың, соның ішінде өкілетті органның («PSA» ЖШС), жабдық өндірушілер мен жергілікті машина жасаушылардың өзара түсіністігі мен қолдауы, техникалық сипаттағы, сондай-ақ заңнамалық сипаттағы мәселелерді шешуі қажет.

«Біз қуаттылық пен салық режимі мәселелері, шетелдік өндірушілердің жергілікті өндіріске инвестиция салуға қызығушылығын арттыру үшін жергілікті компаниялар мен шетелдік жабдықтарды өндірушілердің теңестіру мүмкіндіктері туралы айтамыз», – деді ол.

Компанияда «Ерте тендерлер» тетігі әзірленді. Оның негізгі идеясы жергілікті нарықта негізгі санаттар бойынша жеткізушілерді табу болып табылады, олар ұзақ мерзімді келісімшарт шеңберінде нақты белгіленген көлем бойынша оператормен инвестиция және тығыз ынтымақтастық міндеттемесін өзіне алады.

«Әрбір осындай сатыда жеткізушінің бизнес-жоспары әкелінген тауарларды қоймалық сақтау деңгейінен ҚР шегінде жинау, сынау және сертификаттау деңгейіне, содан кейін базалық бұйымдарды дайындау деңгейіне және соңында отандық шикізатты пайдалана отырып, күрделі бұйымдарды дайындау деңгейіне ауысады. Әрбір қадам Қазақстандағы қосымша құнның өсуіне әкеледі. Әрбір қадам оператор тарапынан жергілікті қамтуды мұқият бақылай отырып, жүзеге асырылатын бизнес-жоспар негізінде жеткізушінің инвестицияны үдемелі ұлғайту бойынша міндеттемелер қабылдауын талап етеді», – деп атап өтті Ермек Марабаев.

Бүгін NCOC және Өкілетті орган жергілікті қамтуды дамытудың жаңа бастамалары бойынша жұмысты жалғастыруда. Қазіргі уақытта консорциумның веб-сайтында сатып алу бағдарламасы жарияланды. Жергілікті тауар өндірушілер үшін шартты жеңілдіктерді қолдану, ҚР-да тауарлар өндірісін орналастыру үшін келісімшартты ұзарту және міндеттеме бойынша бірінші кезекте жергілікті компанияларды қарау, содан кейін бірлескен кәсіпорындар арасында тендер өткізуді қарастыру мәселелері қарастырылуда.

Мұнай-газ саласындағы жабдық өндірушілердің отандық нарығын дамыту үшін компания кәсіпорындарға талдау жүргізді, оның ішінде олардың өндірістік алаңдарына барды, кәсіптік-техникалық оқыту курстарын өткізді.

«Кәсіпорындарды аралау нәтижелері бойынша, NCOC кәсіпорындардың күшті және әлсіз жақтарын, оларды жақсарту үшін әрі қарай жұмыс бағытын және жабдықтарды өндіруші компаниялардың әлемдік көшбасшыларымен ынтымақтастық мүмкіндігін анықтады»,- деді Ермек Марабаев.