Республикада мұнайсервисінің дамуы отандық шағын және орта бизнестің өсуіне, өнімді және білікті жұмысорындарын құруға, қосылған құны жоғары өндірістерді оқшаулауға түрткі болады. Бұл туралы Қазақстан президенті Қасым-ЖомартТоқаев 5 қыркүйекте Атырауда еліміздің мұнай-газ кешенін дамыту мәселелері жөніндегі кеңес барысында мәлімдеді.

«Мұнайсервистік индустрия ел экономикасының өсуі мен диверсификациясының драйверлерінің бірі бола алады. Мұнай мен газ өндіруді арттыра отырып, біз мұнайсервисінен түскен табыс көмірсутегі экспортынан түскен табыстан асып түскен Норвегияның үлгісі бойынша заманауи мұнай сервистік кластердіқ ұруымыз керек», – депатапөттіҚасым-ЖомартТоқаев.

Мемлекет басшысы мұнайсервисін дамыту отандық шағын және орта бизнесті дамытуға, өнімді және білікті жұмыс орындарын құруға, қосылған құны жоғары өндірістерді оқшаулауға түрткі болады деп санайды.

«Бүгіндеүшірі оператор – ТШО, НКОК және ҚПО – жобалары бойынша жергілікті өндірістің үлесі 34%-дықұрады. Ал тауарларбойынша 7%-дан аспайды. Бұлретте, осы компаниялардың сатыпалу көлемі 4,6 трлн теңгені және барлық сала бойынша сатып алудың 80%-ға жуығын құрайды», – деді президент.

Ол инжиниринг және жаңа технологиялар саласында қазақ компанияларының үлесі де төмен екенін атап өтті. Инжинирингтің және құрылыс-монтаж жұмыстарының негізгі бөлігін бұрынғысынша шетелдік компаниялар орындайды.

«Үкімет әкімдіктер мен бірлесіп мұнай-газ компанияларына отандық тауарлар мен қызметтерді жеткізуді арттыру бойынша жұмысты күшейтуі керек. Ең алдымен, инжинирингтегі және модульдік конструкциялар құрылысындағы біздің компаниялардың санын арттыру керек», – деді Тоқаев мырза.

Оның айтуынша, егер қажет болса, заңнамаға тиісті өзгерістер енгізу қажет. Мысалы, Қаламқас-теңіз және Хазар жобалары бойынша отандық металл конструкцияларын пайдалануды қамтамасыз ету қажет.

Президент мұнай-газ компанияларын жобаларға жергілікті қазақ компаниялары мен жергілікті қазақ мамандарын белсенді тартуға шақырды.

«Қазақ мұнай сервистік компанияларын қаржыландыруды кеңейту үшін олардың банктен несие алу немесе кепілді мердігерлігі бар болған жағдайда, келісімшартқа банктік кепілдік алу мүмкіндігін қарастыру қажет деп санаймын. Бұл дүниежүзінде қолданылып жүрген тәжірибе», – деп атап өтті ол.

Оның айтуынша, «Мысалы, ТШО-мен тұрақты келісім-шарт кез келген банк үшін өте жақсы қамтамасыз ету» болып табылады және Қазақстан Ұлттық Банкі «осы мәселеге назар аударуы керек».

Сонымен қатар, Қазақстан басшысы «сапалы кадрлар даярлауды қамтамасыз ету және ұлттық кадрларды – мұнай-газ жобаларының басшыларын өсіру» қажеттігін атап өтті.

Сонымен қатар, ол отын-энергетикалық кешеннің дамуы қоршаған ортаға зиян келтірмей жүргізілуі тиіс, республикада шетелдік инвесторлар үшін қолайлы жағдайлар жасалғанына және инвесторлар өз тарапынан әлемде жалпы қабылданған этика стандарттарын сақтауы тиіс екендігіне назар аударды.

Президент Тоқаев Үкіметке НКОК-пен бірлесіп қысқа мерзімде Қашаған кен орнын игеру жөніндегі жол картасын әзірлеуді, сондай-ақ жоспарланған мерзімде Теңіздегі болашақ кеңейту жобасын және Қарашығанақтағы өндіруді арттыру жобасын жүзеге асыруды тапсырды.

Ол сондай-ақ, жыл соңына дейін «Кеңқияқ-Құмкөл» құбырының өткізу қабілетін кеңейту бойынша жұмыстарды аяқтау қажет екенін атап өтті.

Бұдан басқа, Қасым-Жомарт Тоқаев Үкіметке «2020 жылдың 1 наурызына дейін әлемдегі минералдық-шикізат ресурстарына ұзақ мерзімді сұраныстың болжамын ескере отырып, геологиялық барлау бағдарламасын әзірлеуді» тапсырды.